Otomobillerde standart disk frenler araçları durdurmakta yeterli olsada özellikle tonlarla ifade edilen kamyon ve çekicilerde yeterli olmamaktadır. Örneğin 20 tonluk bir ağırlığa sahip bir araç düşünürsek süratinde etkisiyle 40 katı kadar bir yükü durdurmaya çalıştığımızda sadece servis freni kullandığımız takdirde balatalar ve diskler aşırı ısınacak ve fren sisteminin vazifesini yerine getirememesi durumu söz konusu olacaktır.
Aynı zamanda ekonomik açıdan bakıldığında da ciddi aşınmalarla birlikte negatif bir sonuç doğuran bu husus alev almayla birlikte araçların yanmasına kadar giden durumlar oluşturabilir.
Bütün yükü fren diskleri ve balatalara yani klasik fren sistemine yüklemek yerine “Retarder” adı verilen etkili ve güvenli bir frenleme getiren sistemi kullanarak yukarıdaki olumsuz durumların önüne geçilebilir.
Retarder nedir?
Retardar 1950’li yıllarda Amerika’da uzunluğı ve ağırlığı muazzam olan yük trenlerini durdurma amaçlı olarak Voith firması tarafından geliştirildi. Daha sonrasında ise Otto Kasbohrer tarafından Voith firmasına otobüsler için entegre ettirilerek ağır vasıtaların bu sistemi kullanılması sağlandı.
Retarder, temelde şaftın ucuna yerleştirilen rotor ve stator denilen iki dişli ile çalışan hidrodinamik basınçlı bir sistemdir. Genellikle direksiyon altında bulunan retarder kademeli olarak ya da fren sistemiyle bağlantılı olarak harekete geçirilerek rotor ve stator arasına yağ pompalanmasını sağlar ve rotorun yavaşlamasını sağlayarak şaftın hareketini yavaşlatır.
Retarder kolu kaç kademe yükseltilirse o kadar daha fazla yağ pompalanarak o kadar etkili bir yavaşlama sağlanır. Ayrıca ısınan yağ aracın soğutma sistemine iletilerek soğur ve haznesine geri döner.
Yağışlı ve kaygan zeminlerde retarder kullanımı tavsiye edilmemektedir. Bu gibi zemin koşullarında doğru servis freni kullanımı daha uygun olacaktır.
Retarder’in Faydaları
– Güvenli bir yavaşlama olanağı sunar
– Balata, lastik ve disk aşınmalarını minimuma indirerek bakım masraflarını düşürür
– Balata tozlarından ötürü çevrenin kirlenmesini asgari düzeyde tutar
– Daha konforlu bir sürüş imkanı sunar
